Muharrem ayında eyaletlerin her tarafında çeşitli bayraklar ve Hüseyni yas sembolleri ile kaplanır ve Aşura törenleri özel bir coşkuyla yapılır. İran'ın güneybatısında yer alan Huzistan eyaletinde yaşayan Ehlibeyt aşıkları, Şahı Şehidan İmam Hüseyin (a.s) ve Kerbela Şehitleri için yas tutuyor.
Bu yazıda Huzistan'da yapılan Muharrem matemi geleneklerine bir göz attık.
Huzistan eyaletinde farklı etnik grupların yaşadığı için büyük bir çeşitlilik içeren zengin bir kültürel mirasa sahiptir.
İran'ın diğer bölgelerinde olduğu gibi Huzistan'da da Muharrem ayının başlamasına günler kala vatandaşlar siyah bayraklar asarak yaslarını gösteriyor. Murarrem ayı öncesi Muharrem alışverişi hareketliliği yaşanıyor.
Arap nüfusun yoğun olduğu Huzistan eyaletinde erkekler genellikle Ahvaz kentindeki Sahiriye pazarından siyah kandura ve kefiye, kadınlar ise "savb" adı verilen geleneksel siyah kıyafet alırlar. Muharrem hazırlığı için uzun çubuklar, mangallar ve kahve cezveleri alınır.
Ağıt yakma ve yas tutma merasimleri
Huzistan eyaletinde Muharrem ayının ilk on gününün gecelerinde Kerbela şehitleri için ağıt yakma ve yas tutma merasimleri yapılır, ama her şehrin kendine özgü gelenekleri vardır. Bu bölgenin halkı genellikle “Buşehri” tarzında ağıt yakılır, aağıtlar eşliğinde ritmik bir şekilde, aynı tempoda sineye (göğse) vurulur.
Dammam ve sinç çalma
Huzistan’da her mahalle veya semt camisi çevresine bağlı gruplar matem töreni için toplanır. Dammam ve halile çalan kişiler ise ortama farklı bir atmosfer yaratıyor. Bu gruplar bazen 5, 7, 9 kişiden oluşur ve gruba liderlik yapan Eşkun adında bir kişi önde hareket eder, diğerleri de ona eşlik eder.
Dezful kentinde Çalabzani (sineye vurma)
Çalabzani, Arap gençlerinin özel bir ritimle uyguladığı sineye vurma yöntemidir. Muharrem matem etkinliklerinde boyunlarına puşi asan gençler topluca yas tutmak için cami veya hüseyinyelerde toplanır. Erkek gençler daire şeklinde yan yana dururlar ve sol ellerini yanındaki kişinin beline koyarlar. Ağıtın başlangıcında sağ ayaklarını yere vururlar ve sağ ellerini göğüslerinin üzerine koyarlar.
Bu etkinlik dayanışma ve birlikteliği de göstermektedir.
Hürremşehir’de yezle okuma geleneği
Yezle okuma (kahramanlık şiiri okuma) cami veya hüseyinyeye bağlı yas tutanlarının başka bir çadıra misafir olduğunda yapılır. Hürremşehir bölgesinde yaşayan Arap halklarına özgü bir gelenektir. Ev sahibi grup misafirler geldiğinde ‘’Rabbim, Rabbim size bereket versin’ diyerek karşılar. Misafir grubun gelişinden sonra matem merasimi başlar. Ertesi gece iade-i ziyaret yapılır.
yorumunuz